Brouwgeschiedenis Voorthuizen

Voorthuizen heeft een rijke geschiedenis maar ook zeker een even fantastische brouwgeschiedenis. Bier was de voornaamste drank in de middeleeuwen omdat het veilig en voedzaam was. Gemiddeld dronk iemand 300 liter per jaar. De oudst genoemde brouwerij op het Veluwse platteland was die van herberg de Moriaen te Voorthuizen. De eerste vermelding is van 1453 en de brouwer heette Gherman.

Voorthuizen was een belangrijke pleisterplaats op de route tussen Amsterdam, Den Haag en ‘t Loo te Apeldoorn en Deventer. Reizigers verbleven in herberg/brouwerij de Moriaen en later ook in de nieuwe herberg (tegenwoordig De Roskam). Christiaan Huygens die secretaris was van stadhouder Willem III van Oranje schreef dit in zijn verslagen.

Op de foto’s hieronder zien we de voormalige herberg/brouwerij. Eind 18e eeuw werd het verbouwd tot het huis "Weltevreden" van de familie Wilbrink. Het gebouw stond op de as van de tegenwoordige Hoofdstraat en werd een sta in de weg en moest in 1939 weggehaald worden. Naar men zegt moest het voormalige gebouw toen ruim 500 jaar oud geweest zijn.


Dwaese dagen

Zo aan het eind van de 17e eeuw gebeurden er dwaze dingen in herberg/brouwerij de Moriaen.

Tot 1695 vergaderde de Voorthuizer Maalschap bij herbergier Gerrit in zijn herberg De Moriaen. Daar ging Gerrit wel heel dwaas tekeer en waarom weet niemand. Lees hier het verslag van zijn uitspattingen op 1 augustus 1695:

 

..ende zijn de gemeene malen op den gestelden Schoudagh ter gewoontlicker plaetse tot Voorthuijsen gecomen om aldaer naer.ouder gewoonte de malentinsen te ontfangen, maar de voorz. malen sijn genootsaakt geweest (door de quade onthalinge van Gerrit Jansen Morriaen, die sigh niet alleen onderstond op de gemene maelmannen te schelden, maar oock met een bijl op de earner quam sigh geheel onbehoorlick aenstellende) sig te retireren naar een andere bequamer plaetse..

 

Later moeten we ook nog lezen dat een latere Voortsche brouwer werd gedagvaard wegens ontduiking van gruitaccijns. Iedere overtreding werd bestraft met een boete van maar liefst 50 goudgulden.

Zowel de brouwer als de herbergier hadden dwaze streken. Vaak is dat een en dezelfde persoon maar daar hebben wij geen bewijs van. Iedereen die ons mee kan helpen deze geschiedenis verder uit te pluizen is van harte welkom onder het genot van een biertje.

Heden

Sinds 1750 had Voorthuizen dus geen eigen brouwerij meer. De naam van de middeleeuwse herberg leeft voort in het in 2009 gebouwde café de Moriaan.

Wij van Voortsche bieren hebben de brouwerij traditie in ere hersteld. Na meer dan 20 jaar in en rond Voorthuizen voor onszelf te hebben gebrouwen, kan iedereen weer genieten van het Voortsche bier. En het dwaze is ook dat onze bieren ook ongefilterd en niet gepasteuriseerd zijn waardoor je kunt voorstellen hoe het bier in de middeleeuwen smaakte!


Tegenwoordig wordt in Voorthuizen en natuurlijk ook in café de Moriaan het Voortsche bier weer volop geschonken...